مدیران عصر ظهور

خط مشی گذاری و مدیریت اسلامی

خط مشی گذاری و مدیریت اسلامی

آخرین مطالب
آخرین نظرات
پیوندها

۳۰ مطلب با موضوع «مدیریت دولتی :: خط مشی گذاری عمومی» ثبت شده است

پیچ خط‌مشی؛ رویداد جمع سپاری حل مسائل عمومی1

مهدی عبدالحمید2

«هرگاه یک یا مجموعه‌ای از آحاد جامعه، به درد و رنجی دچار شود یا با مانعی در مسیر پیشرفت خود مواجه شود که خود به تنهایی قادر به رفع آن نباشد، مسأله‌ای عمومی رخ داده است» (پورعزت، 1392، 203). در هنگامۀ رخداد مسألۀ عمومی یا باید مسأله را در دستور کار دولت گذاشت و منتظر تدوین راهکار و خط‌مشی توسط تیم کارشناسی دولت ماند؛ یا می‌توان زمینه‌ای را فراهم کرد که از توان نخبگان مردمی در تشخیص مسأله، تدوین خط‌مشی مناسب، و سازوکارهای اجرا و ارزیابی آن استفاده گردد. رویداد پیچ خط‌مشی 3، مأموریت خود را در بخش دوم و در حوزۀ جلب مشارکت نخبگان در خط‌مشی‌گذاری عمومی دیده است.

پیچ خط‌مشی، جزو نخستین رویدادها در حوزۀ کارآفرینی عمومی است. پیچ خط‌مشی در زمانه‌ای ایجاد شد که نهادهای دولتی و عمومی به سمت حمایت و فعالیت در شناسایی ایده‌های قابل در حوزۀ کسب و کار و راه‌اندازی شرکت‌های نوپا جهت‌دهی شده‌اند. این اتفاق برای جوانان تحصیل کرده‌ای که دغدغۀ راه اندازی کسب و کار شخصی دارند، بسیار مبارک است؛ ولی متأسفانه، در حالی‌که مدام بر طبل فربگی دولت و عدم ظرفیت دولت برای استخدام زده می‌شود، هیچ تمهیدی برای حمایت از ایده‌های اجتماعی و عمومی نخبگان مردمی در کشور وجود ندارد؛ افرادی که به هر دلیل، فراتر از خود می‌اندیشند و دغدغۀ عموم مردم را دارند؛ گویی دولت و دولتمردان خود را مستغنی از یاری فکری نخبگان می‌دانند و تنها مشکلشان، بزرگ بودن دولت است 4.  به طور خلاصه، پیچ خط‌مشی با نظرداشت موارد ذیل پایه‌گذاری شد:

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۳ دی ۹۷ ، ۲۲:۰۸
مهدی عبدالحمید

چکیده

تقریرهای متفاوتی از مدیریت اسلامی، به عنوان جلوه ای از تولید علم دینی شده است. مدیریت اسلامی ترکیبی از مدیریت (به عنوان علم) و اسلام (به عنوان دین) را شکل می دهد که هر کدام، پشتوانه ای به وسعت یک کتابخانه از موضوعات و نظریه ها دارند. در این مقاله تلاش شده است از دیدگاهی نو، پنجره ای جدید به موضوع رابطه اسلام و مدیریت پرداخته شود. در این دیدگاه، گزاره های دین و علم، از لحاظ کشفی و اعتباری بودن مورد بررسی قرار می گیرد و سپس چگونگی ارتباط آنها تبیین می شود. نتیجه اینکه در حوزه گزاره های کشفی، دستاوردهای یقینی بشری و دستاوردهای دینی تعارضی ندارد. عقل خود یکی از منابع دین است و آنچه عقل بدان می رسد، دینی است. از سوی دیگر، از آنجا که وحی، دانشی یقینی است بر دستاوردهای عقلی بشری – که خطا در آن راه دارد- سلطه دارد. در حوزه گزاره های اعتباری، اخلاق و فقه (گزاره‌های اعتباری دین) به عنوان قانون ِرفتار و اقدام فردی و اجتماعی بر گزاره‌های اعتباری دانش مدیریت و یک مدیر حاکم است. چارچوب گزاره های اعتباری اسلام منطقه موجه‌ی را شکل می دهد که مدیر می تواند در آن منطقه مسیرهای متفاوتی را برگزیند. بهینگی گزاره اعتبار شده، بر‌آمده از سایر متغیّرهایی است که مدیر در پردازش خود برای تدوین گزاره اعتباری در نظر می گیرد. نتیجه این دیدگاه آن است که مدیریت اسلامی، مدیریتی مبتنی بر حقیقت (گزاره های کشفی اسلام) و در چارچوب شریعت (گزاره های اعتباری اسلام) است.


  دریافت (دانلود): تبیین ارتباط میان گزاره‌های اسلام ‌و گزاره‌های مدیریت



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ شهریور ۹۷ ، ۱۲:۴۶
مهدی عبدالحمید

چکیده

با تغییر رویکرد دولت‌ها از تصدی‌گری به تنظیم‌گری و اِعمال حاکمیت ملی برای تنظیم فعالیت‌ها در عرصه‌های گوناگون، نقش نهادهای تنظیم‌گر بسیار برجسته شده است. گرچه در عرصه‌هایی مانند رسانه به‌ویژه رسانه‌های نوین، دنیا با استفاده از ظرفیت‌های مردمی و بخش خصوصی، از این مرحله نیز گذر کرده و وارد عرصۀ تدبیرگری شده که همان حکمرانی رسانه است، همچنان نقش نهادهای تنظیم‌گر برای اِعمال حاکمیت ملی شایان توجه است. با ظهور پدیدۀ همگرایی و کمرنگ‌شدن مرزهای حوزه‌های رسانه‌ای، مخابراتی و فناوری اطلاعات، رویکردهای گوناگونی برای نهادهای تنظیم‌گر لحاظ شده است. در این مقاله تلاش شده است ضمن مرور ادبیات نظری و الگوهای گوناگون نهاد تنظیم‌گر، با استفاده از روش تصمیم‌گیری پابرجا، برای فضای رسانه‌های صوتی ـ تصویری نوین در کشور الگویی مناسب ارائه شود. داده‌های مورد نیاز برای تحلیل، از طریق هیئتی از خبرگان و نمایندگان رسانه‌های صوتی ـ تصویری ذی‌نفع گردآوری شده است. نتایج تحلیل‌ها نشان می‌دهد که با توجه به آیندۀ رسانه‌های صوتی ـ تصویری در کشورمان، الگوی نهاد تنظیم‌گر همگرا و مستقل از بازیگران موجود، با لحاظ کردن جداسازی خط‌مشی‌گذاری و مقررات‌گذاری از یکدیگر و مشارکت مردم در تنظیم‌گری، الگویی مناسب و پایدار است.

 

واژگان کلیدی: رسانه های صوتی- تصویری، نظریه نهادگرایی، نهاد تنظیم گر، تصمیم گیری پابرجا


دریافت (دانلود): ارائۀ الگویی برای نهاد تنظیم گر رسانه های نوین صوتی تصویری بر پایۀ روش تصمیم گیری پابرجا


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ خرداد ۹۷ ، ۱۴:۵۶
مهدی عبدالحمید

مقدمه نویسندگان

از آغاز پیدایش جوامع انسانی، موضوع حکمرانی با فراز و نشیب، محل بحث و بررسی بوده است؛ گاه حکومت را در قامت شرّ لازم تصویر کرده و گاه آن را فرشتۀ نجات انسان‌ها معرفی می‌کردند. آن‌چه در سال‌های اخیر، نظریه‌پردازان تا حدودی بر آن متّفق شدهاند، ارتقاء و اعتلاء حکومت است، نه تضعیف و حذف آن. مدیریت دولتی نوین که تمام همّت خود را مصروف واگذاری امور به دستان نامرئی بازار و تضعیف حکومت کرده بود، در عرصۀ نظر و عمل با شکست مواجه گردید و رویکردهای نوینی هم‌چون بازآفرینی دولت، خدمات عمومی نوین و ... شکل گرفت که اصالت دولت و حکومت را پذیرفته و در راستای اصلاح و بهبود دولت گام برداشتند.

بر این اساس، جوامع علمی در راستای کمک به ارتقاء دانش و عمل حکمرانی، به سمت تأسیس مراکز علمی متمرکز بر مسائل و موضوعات حکمرانی رفتند که از آن‌ها با عنوان دانشکدة‌ حکومت یاد می‌شود. دانشکدة‌ حکومت یا دانشکدة حکمرانی اصطلاحی است که برای دانشکده‌ها و اندیشکدههایی به کار می‌رود که در حوزة امور عمومی، امور بین‌الملل و خط‌مشی عمومی فعالیت می‌کنند. دانشکده‌های حکمرانی به‌عنوان یکی از مهمترین بازیگران عرصة خط‌مشی‌گذاری عمومی، به سلامت خط‌مشی‌ها در تدوین، اجرا و ارزشیابی کمک کرده و زمینه‌ساز دستورکارگذاری خط‌مشی‌های سالم در نظام خط‌مشی‌گذاری هدف می‌شوند.

دانلود بخشی از کتاب دانشکده حکمرانی

برای تهیه کتاب با شماره تلفن 66974328 تماس حاصل فرمایید

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ ارديبهشت ۹۷ ، ۱۴:۲۶
مهدی عبدالحمید
چکیده
هدف این پژوهش ترسیم نقشه علم اداره امور عمومی (مدیریت دولتی) است. با توجه به ویژگی اکتشافی پژوهش و تک متغیره بودن آن، این پژوهش فاقد فرضیه و سؤال اصلی پژوهش این است که: "طراحی و تدوین نقشه جامع علمی دانش مدیرت دولتی بر اساس مقالات علمی و مرتبط درمؤسسه اطلاعات علمیISI، طی سال‌های 2000 تا2010 چگونه امکان‌پذیر است؟" برای پاسخ‌گویی به این پرسش، نخست وضعیت مقالات موجود در مؤسسه اطلاعات علمی ISI در رابطه با اداره امور عمومی (مدیریت دولتی) مورد بررسی قرار گرفت و نزدیک‌ترین حوزه‌ها نسبت به این رشته شناسایی و نقشه علم اداره امور عمومی (مدیریت دولتی) ترسیم شده است. نتایج پژوهش نشان داد، در قلمرو اداره امور عمومی (مدیریت دولتی) 223 حوزه موضوعی وجود دارد. پس از اعمال قاعده"پاره‌تو" تعداد این حوزه‌ها به 46 حوزه تقلیل یافت و با روش تحلیل خوشه‌ای، این 46 حوزه به 12 زیر حوزه تبدیل شد. بر اساس یافته‌های پژوهش، نزدیک‌ترین حوزه به رشته امور عمومی (مدیریت دولتی) حوزه "اقتصاد"، و دورترین حوزه نسبت به آن، حوزه "انسان‌شناسی" است. این پژوهش همچنین نشان‌دهنده‌ی تأثیر عوامل محیطی و شرایطی است که در این ده سال در رشته مدیریت دولتی تغییراتی را پدید آورده و بدین‌گونه سیر توسعه مقالات را تحت تأثیر قرار داده است. در پایان، پس از تجزیه و تحلیل نتایج به‌دست آمده، پیشنهادهایی جهت توسعه معنادار و بومی این رشته در کشور ارایه شده است.

واژگان کلیدی: اداره امور عمومی (مدیریت دولتی)؛ تحلیل استنادی؛ علم سنجی؛ مدیریت دولتی نوین؛ نقشه علم



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ فروردين ۹۷ ، ۱۰:۰۸
مهدی عبدالحمید
چکیده

تدقیق و تبیین نظری فضای واقعی خط‎مشی‌گذاری کشور، به‎خصوص مشاجره‌های خط‎مشی، موضوعی است که کمتر در پژوهش‎ها بدان پرداخته می‎شود. یکی از خط‎مشی‌هایی که در کشور ما محل اختلاف، فراز و فرودهای متعدد و مشاجره‌های طولانی واقع شده است، خط‎مشی خودکفایی است. خط‎مشی‌ای که برون‎دادهای متعددی (از جشن خودکفایی تا رتبه‌های برتر وارداتی) را به خود دیده است. پژوهش پیش رو با هدف تبیین ریشه‌های مشاجرۀ خط‎مشی و در جهت بازفهم مدل رین و شون در یک مطالعۀ داخلی نگارش شده است. در این خصوص، تمام گفت‎وگوها، مطلب‎ها و نقد و نظرهای موجود در زمینۀ خط‎مشی خودکفایی احصا شده و در نهایت به تحلیل محتوای حجم عظیمی از اسناد (1398 سند) پرداخته شد تا ریشه‌های مشاجره در این خط‎مشی را تبیین کند. این پژوهش بر اساس مدل مختار، بررسی موشکافانه‎ای روی سه دلیل رویکرد علمی، تضاد منافع و ساختار ذهنی خط‎مشی‌گذاران برای تبیین مشاجرۀ خط‎مشی انجام می‎دهد و با مطالعۀ تجربه‎های جهانی و نمونه‌های داخلی در خصوص مشاجرۀ خط‎مشی، به تشریح هریک و سنجش کارآمدی این رویکردها، همراه با آسیب‎شناسی آن می‎پردازد.


واژگان کلیدی: خط مشی پژوهی؛ خط مشی خودکفایی؛ خودکفایی؛ ساختارذهنی خط مشی گذاران؛ مشاجرۀ خط مشی

دریافت (دانلود): نوع‎شناسی ریشه‎های مشاجرۀ خط‎مشی در کشور (مطالعۀ موردی: خط‎مشی خودکفایی)



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ فروردين ۹۷ ، ۰۲:۵۱
مهدی عبدالحمید

طی سال‌های اخیر به‌منظور مطالعۀ تخصصی مسائل حکومتی و ارائۀ راه‌حل در کشورهای مختلف، دانشکده‌های حکمرانی رواج یافته‌اند. پژوهش حاضر با فهم ضرورت شکل‎گیری این دانشکده‌‌ها در کشور، درصدد بررسی تطبیقی دانشکده‌های حکمرانی منتخب و استخراج خرده‎نظام‌‌های این دانشکده‌هاست. روش‎های داده‌یابی، کتابخانه‌ای و روش داده‌کاوی، تحلیل محتوا بوده و اعتباریابی نتایج از طریق تأیید خبرگان انجام گرفته است. طبق نتایج پژوهش، خرده‎نظام‌ها و فعالیت‌های دانشکدۀ‌ حکمرانی در قالب دو دستۀ‌ فعالیت‌های اصلی و حمایتی شناسایی شدند. مقوله‌های اصلی شامل چهار مقولۀ نظام آموزشی، نظام پژوهشی، نظام تربیتی و نظام دستور کارگزاری بوده و گفتمان‌سازی و شبکه‌سازی در قالب 39 مقولۀ فرعی فرایندهای اصلی دانشکده‌های حکمرانی است. فرایندهای حمایتی و پشتیبانی دانشکده‌های حکمرانی نیز در قالب چهار مقولۀ اصلی معماری و ساخت فیزیکی دانشکده، ساخت اجتماعی و الگوی اداره، نظام تأمین مالی و بودجه، نظام حمایت‌های مالی و پشتیبانی تحصیلی با 28 مقولۀ فرعی احصا شد.


واژگان کلیدی: اداره امور دولت؛ حکومت؛ خط مشی پژوهی؛ دانشکده حکمرانی


دریافت (دانلود): کشف واستخراج مؤلفه ها و خرده نظام های دانشکده حکمرانی از طریق کاربست مطالعه تطبیقی دانشکده های حکمرانی منتخب‎

دانلود از سایت فصلنامه مدیریت دولتی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ بهمن ۹۶ ، ۱۶:۲۲
مهدی عبدالحمید

چکیده

پژوهش حاضر، با هدف ارائه‌ی برنامهی آموزشی هوشمند کارشناسی ارشد ناپیوسته‌ی خط‌مشی‌ عمومی در ایران شکل‌گرفته و در بستر رویکرد تطبیقی رشد کرده است. جهت دستیابی به این هدف، پژوهشگران به دلیل خاستگاه رشته‌ی خط‌مشی عمومی، رویکرد تطبیقی را برگزیده و مراحل داده‌یابی، داده‌کاوی و اعتباریابی را پیموده‌اند. در مرحله‌ی داده‌یابی، در قالب روش کتابخانه‌ای و روش نمونه‌گیری هدفمند، برنامه‌ی درسی کارشناسی ارشد خط‌مشی عمومی 15 دانشگاه معتبر جهان را شناسایی و مورد بررسی قرار دادند. در مرحله‌ی داده‌کاوی، از طریق کاربست الگوی بردی و در قالب گروه کانونی، اطلاعات جمع‌آوری‌شده، بررسی و تحلیل گردید و در مرحله‌ی اعتباریابی نتایج به 5 نفر از خبرگان منتخب از طریق روش نمونه‌گیری گلوله برفی در قالب روش دلفی ارائه شده و مورد تأیید قرار گرفت. یافته‌های پژوهش، در قالب اهداف، تعداد واحد درسی، محور اصلی برنامه‌ی آموزشی و سرفصل عناوین دروس ارائه شده در دوره‌های خط‌مشی عمومی، جای‌گذاری و تحلیل گردید. یافته‌ها حاکی از این است که اکثریت دانشگاه‌ها در دوره‌ی کارشناسی ارشد خط‌مشی عمومی، به‌صورت میانگین بین 28 تا 32 واحد درسی در قالب رویکرد میان‌رشته‌ای، حل مسئله‌ی کاربردی و عملیاتی همراه با یادگیری تئوری‌های نظری و مبنایی ارائه می‌دهند. هم‌چنین یافته‌ها نشان‌دهنده‌ی تفوّق روش‌های کمّی بر روش‌های کیفی در دوره‌های ارائه شده است. درنهایت، برنامه‌ی آموزشی هوشمند خط‌مشی عمومی دوره‌ی کارشناسی ارشد ناپیوسته با ابعاد مبانی خط‌مشی، خط‌مشی‌پژوهی، روش تحقیق، خط‌مشی عمومی و اداره‌ی امور عمومی، مباحث منتخب و پایان‌نامه در 32 واحد درسی ارائه گردید.

 

واژگان کلیدی: برنامه‌ی آموزشی هوشمند، دانشگاه، مطالعه‌ی تطبیقی، رشته‌ی خط‌مشی عمومی، کارشناسی ارشد ناپیوسته.


دریافت (دانلود): ارائه‌ی برنامه ی آموزشی هوشمند رشته‌ی خط‌مشی عمومی از طریق کاربست مطالعه‌ی تطبیقی دانشگاه‌های مطرح جهان


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ تیر ۹۶ ، ۱۷:۰۶
مهدی عبدالحمید

چکیده: توسعه در تمام مراحل تهیه چشم‌انداز و راهبرد و پیاده‌سازی نیازمند برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری و مدیریت است. نشان می‌دهیم که تقسیم‌کار و تخصصی‌شدن علوم در کنار برخی فلسفه‌ها، نفوذ تهدیدآمیز تکنوکراسی در سیاست‌گذاری‌ها را در بر دارد؛ تکنوکراسی در نهایت باعث می‌شود توسعه در جهت رفاه عموم مردم شکل نگیرد. به همین دلیل برای توسعه و پیشرفتِ مناسب و بومی نیازمند نهادها و رویکردها و زمینه‌های فلسفی هستیم که بستر مناسبی برای امکان نقد و اصلاح سیاست‌گذاری‌ها فراهم کند.




مقاله فوق را نوشتاری قابل تامل و همراستا با دغدغه هایم در خصوص عدم امکان تولید علم حقیقی و تکنولوژی کارآمد در محیط های بوروکراتیک و سلسله مراتبی یافتم؛ البته بوروکراسی در محیطهای علمی، جنسی نرم و در سایه داشته و لذا از پاسخ گویی در این خصوص گریزان است. یکی از ضعفهای کسانی که در این راستا سخن می گویند، عدم ارائه راهکارهای عینی و ملموس جهت برون رفت از این وضعیت است.

مقاله فوق را هر چند نقدهایی از جمله ضعف فوق الذکر بدان وارد است، به کسانی که به دوگانگی و عدم تلازم دانشگاه بوروکراتیک و علم حقیقی و تکنولوژی کارآمد می اندیشند در طریق اندیشه ورزی شان توصیه می کنم.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ دی ۹۵ ، ۰۱:۰۹
مهدی عبدالحمید

کتاب چالشهای مدیریت دولتی در ایران اثر استاد گرانقدر جناب آقای دکتر حسن دانایی فرد است که توسط انتشارات سمت منتشر شده است. این کتاب ضمن بیان کلیاتی از مدیریت دولتی، به بررسی چالشهای مدیریت در بخش دولتی نظام جمهوری اسلامی ایران پرداخته است و موردکاوی های قابل تاملی در عرصه مدیریت دولتی ایران ارائه کرده است.

چالش های مدیریت دولتی در ایران


دریافت (دانلود): خلاصه کتاب چالش های مدیریت دولتی در ایران



۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ دی ۹۴ ، ۱۶:۳۲
مهدی عبدالحمید