پیچ خط‌مشی؛ رویداد جمع سپاری حل مسائل عمومی- مهدی عبدالحمید

پیچ خط‌مشی؛ رویداد جمع سپاری حل مسائل عمومی¹

مهدی عبدالحمید²

«هرگاه یک یا مجموعه‌ای از آحاد جامعه، به درد و رنجی دچار شود یا با مانعی در مسیر پیشرفت خود مواجه شود که خود به تنهایی قادر به رفع آن نباشد، مسأله‌ای عمومی رخ داده است» (پورعزت، 1392، 203). در هنگامۀ رخداد مسألۀ عمومی یا باید مسأله را در دستور کار دولت گذاشت و منتظر تدوین راهکار و خط‌مشی توسط تیم کارشناسی دولت ماند؛ یا می‌توان زمینه‌ای را فراهم کرد که از توان نخبگان مردمی در تشخیص مسأله، تدوین خط‌مشی مناسب، و سازوکارهای اجرا و ارزیابی آن استفاده گردد. رویداد پیچ خط‌مشی 3، مأموریت خود را در بخش دوم و در حوزۀ جلب مشارکت نخبگان در خط‌مشی‌گذاری عمومی دیده است.

پیچ خط‌مشی، جزو نخستین رویدادها در حوزۀ کارآفرینی عمومی است. پیچ خط‌مشی در زمانه‌ای ایجاد شد که نهادهای دولتی و عمومی به سمت حمایت و فعالیت در شناسایی ایده‌های قابل در حوزۀ کسب و کار و راه‌اندازی شرکت‌های نوپا جهت‌دهی شده‌اند. این اتفاق برای جوانان تحصیل کرده‌ای که دغدغۀ راه اندازی کسب و کار شخصی دارند، بسیار مبارک است؛ ولی متأسفانه، در حالی‌که مدام بر طبل فربگی دولت و عدم ظرفیت دولت برای استخدام زده می‌شود، هیچ تمهیدی برای حمایت از ایده‌های اجتماعی و عمومی نخبگان مردمی در کشور وجود ندارد؛ افرادی که به هر دلیل، فراتر از خود می‌اندیشند و دغدغۀ عموم مردم را دارند؛ گویی دولت و دولتمردان خود را مستغنی از یاری فکری نخبگان می‌دانند و تنها مشکلشان، بزرگ بودن دولت است 4.  به طور خلاصه، پیچ خط‌مشی با نظرداشت موارد ذیل پایه‌گذاری شد:

صدا و سیما در چنبره بوروکراسی-مهدی عبدالحمید

در هفته‌های اخیر، مطالب بسیاری در خصوص چرایی تغییر و تحولات در سازمان صدا و سیما نوشته شده و هر کس از زاویه‌ی دید خود به این موضوع نگریسته و آن‌را تجزیه و تحلیل کرده است. اغلب مطالبی که در این خصوص نگاشته شد، رویکردی سیاسی داشته و جای مطلبی با رویکرد مدیریتی و سازمانی خالی است. نوشتار حاضر درصدد است از دیدگاه مدیریتی به این موضوع نگریسته و آن را تبیین نماید.

بررسی راهکارهای چابک‌سازی سازمان صداوسیما، صداوسیمای بزرگ و بوروکراسی‌زده- مهدی عبدالحمید

گروه فرهنگی-اجتماعی برهان/مهدی عبدالحمید، بیش از یک دهه است که مسئولین ارشد نظام، دغدغه‌ی چابک‌سازی سازمان صداوسیما را دارند. این مسئله فقط مختص به این سازمان نیست، بلکه سازمان‌های دولتی و شبه‌دولتی نظیر ایران‌خودرو و سایپا نیز درگیر این معضل هستند. نتیجه پس از یک دهه، این بوده است که این سازمان‌ها هنوز در چابک‌سازی موفق نبوده‌ و بلکه روزبه‌روز فربه‌تر شده‌اند، این مسئله برای سازمان‌هایی که سودای خصوصی بودن را در سر دارند، نظیر ایران‌خودرو و سایپا، باعث افزایش هزینه‌ی سربار و کاهش سود می‌شود، ولی غرض ما در این بحث، سازمان صداوسیماست؛ سازمانی دولتی و حاکمیتی که شاخص ارزیابی آن نباید نظیر سازمان‌های خصوصی، مبتنی بر تحلیل هزینه فایده باشد، بلکه این سازمان می‌بایست برای پاسخ‌گویی به دغدغه‌های مسئولین نظام و آرمان‌های انقلاب اسلامی و همچنین پویایی‌های محیطی، هرچه زودتر فکری به حال عدم چابکی خود کند. خوشبختانه ریاست جدید سازمان بارها به این معضل اشاره کرده و رفع آن را در دستور کار خود قرار داده‌اند. غرض نویسنده از نگارش این سطور، در دستور کار گذاشتن چابک‌سازی سازمان صداوسیما نیست که این مهم حاصل شده، بلکه ذکر این نکته مدنظر است که چابک‌سازی سازمان و کوچک‌سازی بوروکراسی، امری به‌ظاهر ساده، ولی به‌واقع دشوار است.

ارزش وظیفه‌مداری، حلقه‌ی مفقوده در سیاست‌گذاری اشتغال زنان - مهدی عبدالحمید

به نظر شما چرا در بازی فوتبال، در بسیاری از مواقع به بازیکنی که پاس گل داده است، بیشتر از بازیکنی که گل می‌زند، امتیاز می‌دهند؟

در عالم هستی، برای هر انسانی بر اساس توان‌مندی‌ها و قابلیت‌های وجودی‌اش، ماموریت و رسالتی تدوین شده است که بر مبنای آن رسالت و ماموریت، سلسله وظایفی برای او متصور است. باید توجه داشت که در نظام عالم هستی، هیچ وظیفه‌ای بر وظیفه‌ی دیگر به خودی خود، ارجحیت ندارد، بلکه تمامی وظایفی که در راستای قرب الهی و به کمال رساندن مکارم اخلاق جهت‌دهی شده‌اند، از ارزش درخور برخوردار هستند.

مشکل ارزیابی سیاست‌های دولت و راهکارهای پیش ‌رو - مهدی عبدالحمید

یکی از مناقشاتی که جامعه‌ی ما به‌خصوص در زمان انتخابات با آن مواجه می‌شود، نحوه‌ی انتقاد دولتمردان از عملکرد یکدیگر است که گاه آثار سوئی بر جامعه می‌گذارد. دکتر مهدی عبدالحمید در یادداشتی برای برهان، ضمن بررسی این آثار، به ارائه‌ی راه‌حل در این زمینه می‌پردازد.