الگوی مفهومی خط‌مشی‌های فراگیر نظام فرهنگی- اجتماعی مبتنی بر قرآن کریم-سید یوسف کمالیان- محمد عبدالحسین زاده- مهدی عبدالحمید

چکیده

هدف: با نظرداشت اهمیت ارزشهای عمومی در نظام خط‌مشی‌گذاری و نیز عرصۀ فرهنگی- اجتماعی، هدف محققان از این پژوهش، کشف الگوی مفهومی خط‌مشی‌های قرآنی فراگیر فرهنگی- اجتماعی بود. روش: رویکرد این پژوهش، کیفی و اکتشافی بود. برای گردآوری داده‌ها، با تلاوت تمام قرآن با رویکرد روش تحقیق موضوعی قرآن کریم و مطالعۀ آثار مرتبط، آیات سیاستی این عرصه استخراج شد. یافته‌ها: در تحلیل داده‌ها، علاوه بر رویکرد پیشین، از روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد برای مفهوم‌نویسی نظام‌مند از آیات و طبقه‌بندی و مقوله‌بندی آنها به منظور دستیابی به الگو و چارچوب مفهومی بهره گرفته شد. برای اعتباریابی، ضمن بهره‌مندی از مقایسه‌های مستمر با مراجعه به خبرگان در قالب روش ممیّزی بیرونی، الگوی مفهومی و گزاره‌های فراگیر سیاستی اعتباریابی شد. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر پس از تحلیل آیات، دستیابی به الگو و چارچوب مفهومی کلان فرهنگی- اجتماعی و استخراج گزاره‌های فراگیر قرآنی بر اساس آن چارچوب بود. در نظام فرهنگی- اجتماعی، علاوه بر گزاره‌های ناظر به عقلانیت و اصول کلان حاکم هستی‌شناسی، انسان‌شناسی، خداشناسی و سنّت‌شناسی، خط‌مشی‌های فراگیر فرهنگی- اجتماعی در قالب گزاره‌های تجویزی و سیاستی ارائه شد.

واژگان کلیدی:

قرآن کریم؛ خط‌مشی‌ فراگیر؛ نظام فرهنگی- اجتماعی؛ خط‌مشی‌گذاری فرهنگی؛ عقلانیت؛ نظریه‌پردازی داده‌بنیاد

دریافت (دانلود): الگوی مفهومی خط‌مشی‌های فراگیر نظام فرهنگی- اجتماعی مبتنی بر قرآن کریم

استخراج فرآیند رشد جامعه اسلامی با تأکید بر سوره حجرات- محمد عبدالحسین زاده

چکیده

فرآیند رشد جامعه اسلامی از طریق امتحانات و ابتلائات رخ می‌دهد. در این ابتلائات مسلمانان باید جایگاه خود را دانسته، وظیفه‌ی خود را در هر وضعیت به‌درستی تشخیص دهند و درست عمل کنند تا حکومت اسلامی حفظ شود و آن‌ها نیز رشد پیدا کنند. سوره‌ی حجرات نیز در بیان یک حادثه‌ای است که در زمان رسول اکرم اتفاق افتاده است و مؤمنان اگر اوامر الهی را به‌درستی انجام دهند حکومت اسلامی قوی‌تر می‌شود و مسلمانان نیز رشد می‌یابند. در این پژوهش با بهره‌گیری از راهبرد تدبر سوره محور و بر اساس روش موضوعی، فرآیند رشد در جامعه اسلامی در امتحانات و ابتلائات توصیف می‌شود. در نتیجه گیری مشخص می‌شود که در این سوره بحث بر سر سه نوع تعاملی است که انحراف در این سه تعامل سبب شده بود که انحراف و بحران در جامعه به وجود بیاید در نتیجه سوره‌ی مبارکه به‌مثابه یک راه‌کار عملی وارد می‌شود و با تصحیح این سه تعامل، ریشه‌ی بحران‌ها را قطع می‌کند.

واژگان کلیدی: حاکم اسلامی، امتحانات الهی، سعادت،  وحدت، نظام تعاملات، حکومت اسلامی، تدبر سوره محور

دریافت (دانلود): استخراج فرآیند رشد جامعه اسلامی با تأکید بر سوره حجرات

مفهوم پردازی استاندارد، گذاری وحیانی و عقلانی از قهر و قسر به تسخیر ...- مهدی عبدالحمید

این مقاله در کتاب «تاملاتی در باب استاندارد از منظر اسلام» در انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) منتشر شده است.

چکیده

توجه به مفهوم استاندارد از ملزومات غیر قابل انکار ابزارسازی و تصرف در عالم امکانی است. توضیح آن‌که عمل به مقتضای قهر و قسر یعنی تصرف غیر استاندارد اصل تصرفات آینده را خواه برای نسل متصرف و خواه سایر نسل‌ها زیر سؤال خواهد برد.

در این مقاله، با امعان نظر به تاریخچه استاندارد در جهان، تعاریف استاندارد، مدل‌های استاندارد و تاثیر آن­ها بر صنعت فناوری اطلاعات، مدل‌های طبقه‌بندی و همین­طور انجام مطالعات تطبیقی در دو کشور اسلامی مالزی و ترکیه در عین احترام به تحقیقات صورت پذیرفته، بنایی مرصوص مبتنی بر جهان­بینی اسلامی استوار نموده و در رویکردی فوق فعال، پناه بر مفاهیم ژرف قرآنی و عقل مبرهن برده و هم از استاندارد تعریفی نوین ارائه کرده و هم شاخص­های استاندارد را مطابق با تعریف مختار معرفی و تبیین نماییم. قرآن کریم، استاندارد را عمل به مقتضای تسخیر عالم امکان معرفی نموده و تصرفی را بهره­مند از شاخص‌های استاندارد می­داند که در راستای همین تسخیر مبارک و نه قهر و قسر، سامان یابد.

دریافت (دانلود) مفهوم پردازی استاندارد، گذاری وحیانی و عقلانی از قهر و قسر به تسخیر در بستر سیر تطور مفهوم و مطالعه تطبیقی

تحلیلی بر رویکرد تاریخی به توسعه ی سیستم خط مشی گذاری عمومی؛ مبانی نظری و اسلوب اجرا- محمد مهدی شاه آبادی

حکومت ها برای مدیریت مسائل عمومی فرارو، دستگاهی به عنوان «خط مشی گذاری عمومی» طراحی کرده اند که برای طراحی خط مشی های عمومی از شیوه ها و فنون بسیاری بهره می گیرد. استفاده از تجربه های خط مشی ای حکومت های پیشین داخلی و هم چنین سایر کشورها از جمله روش های متداول چنین رویکردی است. اما پژوهشگران عرصه خط مشی عمومی، به ندرت «تاریخ» را به منزله ابزاری برای کمک به حل مسائل عمومی مد نظر قرار داده اند. این مقاله با تمرکز بر نقش تجربه در مدیریت و همین طور در خط مشی گذاری عمومی، مبانی و چهارچوب اجرایی روش شناسی تاریخی در خط مشی گذاری عمومی را تحلیل و تبیین می کند و تاریخ را به منزله «تجربه تاریخی» در مقام ابزار تحلیل مسائل عمومی واکاوی می کند. موضوع «تعمیم پذیری» نتایج تحقیق تاریخی برای پژوهش های علوم اجتماعی نیز از دو دیدگاه مورخان و دانشمندان علوم اجتماعی تحلیل و مدلی ترکیبی برای چگونگی تعمیم نتایج این گونه پژوهش ها ارائه می شود. در نهایت به عنوان نمونه، این رو بر روی یک مورد تاریخی (بررسی الگوی تحول دانش در حوزه تمدن اسلامی؛ نهضت ترجمه) اجرا می شود.

دریافت (دانلود): تحلیلی بر رویکرد تاریخی به توسعه ی سیستم خط مشی گذاری عمومی؛ مبانی نظری و اسلوب اجرا

فرایند پنج گانه تحقّق اهداف انقلاب اسلامی در نگاه رهبر انقلاب

رهبر معظم انقلاب اسلامی در سلسله سخنرانی هایی در استان کرمانشاه در ادامه مباحث پیشین خود در مناسبت­های مختلف- بحث «تبیین فرایند تحقق اهداف انقلاب اسلامی» را پیگیری فرمودند. ایشان فرایند مزبور را، در پنج مرحله اساسی مطرح و هر مرحله را به طور نسبتاً مبسوطی، تشریح کردند.

بنا بر فرمایشات ایشان، مرحله اول، «انقلاب اسلامی» و مرحله دوم نیز «تشکیل نظام اسلامی» است. لذا انقلاب اسلامی، هم اکنون از این دو مرحله عبور کرده­ است. ایشان مرحله سوم تحقق اهداف انقلاب را «تشکیل دولت اسلامی» می­دانند و انقلاب اسلامی هم ­اینک در این گام قرار دارد. لذا علاوه بر تشریح و تبین مرحله سوم، تکالیف مردم و مسئولین در این مرحله را نیز برشماری نموده­ اند.

معظم له، مراحل چهارم و پنجم را «تشکیل کشور اسلامی» و «شکیل دنیای اسلامی» ذکر نموده و برای رسیدن به آنها، وظایف و انتظاراتی که از مردم و کارگزاران نظام اسلامی می­رود را ذکر فرموده ­اند.

شاخص سنجش دموکراسی؛ جمهوری اسلامی ایران در قعر جدول؟!

واحد اطلاعات اکونومیست، در جدیدترین ریل گذاری و القاء ایدئولوژی توسعه(و نه علم اقتصاد) در سال 2014، گزارشی را منتشر و اعلام کرد که بر اساس آن جمهوری اسلامی ایران از بین 167 کشور جهان، در رتبه 158 قرار گرفته است. این شاخص بر اساس 60 شاخص جزئی در قالب پنج شاخص اصلی شامل تکثرگرایی و فرایند انتخابات، کارامدی حکومت، مشارکت سیاسی، فرهنگ سیاسی، و آزادی های مدنی اندازه گیری می شود.

این شاخص، کشورها را بر اساس وضعیت دموکراسی از بهترین وضعیت تا وخیم ترین وضعیت به چهار نوع دموکراسی کامل، دموکراسی شکننده، نظام های تلفیقی(تلفیقی از دموکراسی و اقتدارگرا) ، نظام های اقتدارگرا و استبدادی تقسیم می کند.

ایران از ابتدای ارائه گزارش ها در سال 2006، تا اکنون همواره روندی نزولی داشته و در میان کشورهای اقتدارگرا و استبدادی قرار گرفته است. جالب این که ایران در شاخص تکثرگرایی و فرایند انتخاب، نمره صفر را کسب کرده است؟!

پس افتادگی فرهنگی

در تعاریف فرهنگ، آنچه که مشهود است، تقسیم بندی فرهنگ به دو بخش مادی و معنوی است. فرهنگ مادی، شامل کلیه تولیدات و وسائل فنی و مادی و اختراعات است که به انسانهای موجود به ارث رسیده و فرهنگ معنوی یا غیرمادی شامل مجموعه رسوم، آداب، سنن و کلیه دستاوردهای هنری، اخلاقی، فلسفی و علمی است که عمدتا از طریق زبان و خط و سایر نمادها(سمبلها) فرا گرفته می شود.

تفاوت های «توسعه کوثری» با «توسعه تکاثری» از منظر اسلام- آیت الله جوادی آملی

به گزارش رجانیوز، آیت الله جوادی آملی یکی از بزرگان و برکات نظام جمهوری اسلامی ایران است که تاکنون گام های بزرگ و عظیمی در جهت پیاده سازی اسلام در جامعه برداشته اند و آثار ارزشمند زیادی در این زمینه دارند

آیت الله جوادی آملی در مصاحبه ای که سال گذشته به مناسبت بررسی الگوی پیشرفت اسلامی با نشریه همشهری انجام داده اند، پاسخ های قابل تاملی برای این پرسش مهم یعنی نسبت توسعه و الگوی پیشرفت، با اندیشه اسلامی بیان فرموده اند.

ایشان در این گفت وگو مطرح می نمایند؛ آنچه که در اسلام مورد تاکید است توسعه کوثری است که مبتنی بر کتاب خدا و عقل می باشد. سنجه های روشنی که ایشان در این گفتار برای توسعه ی اسلامی برمی شمارند، حاصل پردازش عقلانی داده های و حیانی و نقلی است که هم «تولید سرمایه و رونق فضای کسب و کار» را در نظر دارد و هم «دغدغه ی کرامت انسانی و عدالت اجتماعی» را در نظر می گیرد. از دیدگاه ایشان هم «انباشت سرمایه» و هم «مزدبگیر دیگران بودن» در اسلام مردود است؛ از این رو در آموزه های اسلامی «گردش سرمایه و کارآفرینی» تجویز شده است.
 

سوالی که در اینجا مطرح می شود، این است که متولیان و برنامه نویسانی که قرار است برنامه ششم توسعه را تهیه و تدوین نمایند، آیا این مبانی استخراج شده از قرآن و سنت را مبنای عمل خواهند گذاشت، یا همچون برنامه چهارم توسعه مبتنی بر انگاره های توسعه غربی تصمیم گیری خواهند کرد؟!

مباحثی که آیت الله جوادی آملی مطرح کردند تحولات زیربنایی بزرگی را در چند محور شامل میشود :

1- جلوگیری از اداره کشور بر اساس فروش سرمایه های کشور نظیر نفت ، گاز و معادن

2- طراحی نظام گردش ثروت و جلوگیری از انباشت ثروت میان طبقاتی خاص و توسعه آن به توده های مردم

3- تحول در نظام مالکیت مجموعه های اقتصادی و نظام توزیع درآمد و سود بنگاه ها و فعالیتهای اقتصادی

4- تحول در برنامه ریزی و سیاستگذاری منبع محدود و مهم زمین و مسکن

5- طراحی نظام اقتصادی مبتنی بر توسعه تولید و قناعت در مصرف

رجانیوز به جهت اهمیت این مطالب در این مقطع زمانی، اقدام به انتشار بیانات ارزشمند آیت الله جوادی آملی می کند، در ذیل ابتدا خلاصه مهم ترین بخش های سخنان ایشان و در ادامه تفصیل را مشاهده می کنید:

کتاب توسعه و مبانی تمدن غرب- سید مرتضی آوینی

مقدمه:

چرا ما باید «توسعه» پیدا کنیم؟ به این پرسش از سر تسامح پاسخ های بسیاری گفته شده است، از جمله:

-  برای زدودن فقر و رفع محرومیت؛

-  برای رفاه بیشتر و استفاده از نعمت‌های خدایی؛

-  برای آنکه اصلاً خداوند بشر را به همین دلیل خلق کرده است: «آباد کردن کرة زمین»؛

-  برای پیشرفت تکنیکی در جهت مقابله با تمدن غرب؛

-  برای همپایی با قافلة تمدن پیشرفته مغرب زمین؛

-  برای دستیابی به خودکفایی در مقابله با امپریالیسم و دشمنان دیگر انقلاب اسلامی؛

-  برای تکامل علمی و صنعتی در جهت تولید سلاح‌های پیشرفتة نظامی و دستیابی به استقلال سیاسی و جواب های دیگر