مدیران عصر ظهور

خط مشی گذاری و مدیریت اسلامی

خط مشی گذاری و مدیریت اسلامی

آخرین مطالب
آخرین نظرات
پیوندها

۴۲ مطلب با موضوع «مدیریت دولتی» ثبت شده است

پیچ خط‌مشی؛ رویداد جمع سپاری حل مسائل عمومی1

مهدی عبدالحمید2

«هرگاه یک یا مجموعه‌ای از آحاد جامعه، به درد و رنجی دچار شود یا با مانعی در مسیر پیشرفت خود مواجه شود که خود به تنهایی قادر به رفع آن نباشد، مسأله‌ای عمومی رخ داده است» (پورعزت، 1392، 203). در هنگامۀ رخداد مسألۀ عمومی یا باید مسأله را در دستور کار دولت گذاشت و منتظر تدوین راهکار و خط‌مشی توسط تیم کارشناسی دولت ماند؛ یا می‌توان زمینه‌ای را فراهم کرد که از توان نخبگان مردمی در تشخیص مسأله، تدوین خط‌مشی مناسب، و سازوکارهای اجرا و ارزیابی آن استفاده گردد. رویداد پیچ خط‌مشی 3، مأموریت خود را در بخش دوم و در حوزۀ جلب مشارکت نخبگان در خط‌مشی‌گذاری عمومی دیده است.

پیچ خط‌مشی، جزو نخستین رویدادها در حوزۀ کارآفرینی عمومی است. پیچ خط‌مشی در زمانه‌ای ایجاد شد که نهادهای دولتی و عمومی به سمت حمایت و فعالیت در شناسایی ایده‌های قابل در حوزۀ کسب و کار و راه‌اندازی شرکت‌های نوپا جهت‌دهی شده‌اند. این اتفاق برای جوانان تحصیل کرده‌ای که دغدغۀ راه اندازی کسب و کار شخصی دارند، بسیار مبارک است؛ ولی متأسفانه، در حالی‌که مدام بر طبل فربگی دولت و عدم ظرفیت دولت برای استخدام زده می‌شود، هیچ تمهیدی برای حمایت از ایده‌های اجتماعی و عمومی نخبگان مردمی در کشور وجود ندارد؛ افرادی که به هر دلیل، فراتر از خود می‌اندیشند و دغدغۀ عموم مردم را دارند؛ گویی دولت و دولتمردان خود را مستغنی از یاری فکری نخبگان می‌دانند و تنها مشکلشان، بزرگ بودن دولت است 4.  به طور خلاصه، پیچ خط‌مشی با نظرداشت موارد ذیل پایه‌گذاری شد:

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۳ دی ۹۷ ، ۲۲:۰۸
مهدی عبدالحمید

چکیده

اشتغال زنان به عنوان موضوعی چالشی در سطح جامعه مطرح است و همین موضوع، عامل مدخلیت علم خط‏مشی‏گذاری عمومی است که متکفل شناسایی و حل مشکلات عمومی می‏باشد. در بستر فهم تمایز احساس و ادراک مشکل در خط‌مشی‌گذاری عمومی، در خصوص اشتغال زنان، ادراک مشکل، گویای وجود یک جو عمومی در اجتماع که جهت‏ده انتخاب زنان و هدایتگر اختیار ایشان است که این جریان، عامل ایجاد کننده اضطرار اجتماعی جهت اشتغال زنان، درون جامعه می‏باشد. بر این اساس، پژوهش حاضر درصدد تبیین خط‌مشی‌های اشتغال زنان از منظر اضطرار اجتماعی است. جهت دستیابی به خط‌مشی‌های اشتغال زنان، از روش پژوهش آمیخته کمک گرفته شد؛ در این راستا، در مرحلۀ نخست، از روش کتابخانه‌ای و مصاحبه در قالب گروه کانونی و در مرحله دوم از تکنیک مدل‌سازی ساختاری-تفسیری جهت ارائه الگوی نهایی خط‌مشی‌های اشتغال زنان بهره گرفته شد. یافته‌های پژوهش حکایت از هفت خط‌مشی تعدیل تقاضا؛ گفتمان‌سازی خانه‌داری به عنوان شغل؛ ترویج مشاغل خانگی؛ پرهیز از جوزدگی در انتخاب شغل؛ مدح کنش آگاهانه؛ تبیین حسن فعلی؛ حذف عوامل ایجادکننده اضطرار اجتماعی دارد. نتایج حاصل از ماتریس تحلیل قدرت نفوذ-وابستگی نشان از این دارد که اثرگذارترین مؤلفه در الگوی خط‌مشی‌های اشتغال زنان، تبیین حسن فعلی می‌باشد که مبیّن ارجحیت خط‌مشی‌های نرم به نسبت خط‌مشی‌های دیگر در عرصۀ اشتغال زنان است.

 

واژگان کلیدی: اشتغال زنان؛ خط مشی گذاری عمومی؛ اضطرار اجتماعی، ترابط فعل و فاعل؛ مدلسازی ساختاری- تفسیری

 

دانلود (دریافت): ارائه الگوی خط مشی های اشتغال زنان از منظر اضطرار اجتماعی

 

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ دی ۹۷ ، ۱۹:۳۵
مهدی عبدالحمید

چکیده
هدف: با نظرداشت اهمیت ارزشهای عمومی در نظام خط‌مشی‌گذاری و نیز عرصۀ فرهنگی- اجتماعی، هدف محققان از این پژوهش، کشف الگوی مفهومی خط‌مشی‌های قرآنی فراگیر فرهنگی- اجتماعی بود. روش: رویکرد این پژوهش، کیفی و اکتشافی بود. برای گردآوری داده‌ها، با تلاوت تمام قرآن با رویکرد روش تحقیق موضوعی قرآن کریم و مطالعۀ آثار مرتبط، آیات سیاستی این عرصه استخراج شد. یافته‌ها: در تحلیل داده‌ها، علاوه بر رویکرد پیشین، از روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد برای مفهوم‌نویسی نظام‌مند از آیات و طبقه‌بندی و مقوله‌بندی آنها به منظور دستیابی به الگو و چارچوب مفهومی بهره گرفته شد. برای اعتباریابی، ضمن بهره‌مندی از مقایسه‌های مستمر با مراجعه به خبرگان در قالب روش ممیّزی بیرونی، الگوی مفهومی و گزاره‌های فراگیر سیاستی اعتباریابی شد. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر پس از تحلیل آیات، دستیابی به الگو و چارچوب مفهومی کلان فرهنگی- اجتماعی و استخراج گزاره‌های فراگیر قرآنی بر اساس آن چارچوب بود. در نظام فرهنگی- اجتماعی، علاوه بر گزاره‌های ناظر به عقلانیت و اصول کلان حاکم هستی‌شناسی، انسان‌شناسی، خداشناسی و سنّت‌شناسی، خط‌مشی‌های فراگیر فرهنگی- اجتماعی در قالب گزاره‌های تجویزی و سیاستی ارائه شد.
واژگان کلیدی:
قرآن کریم؛ خط‌مشی‌ فراگیر؛ نظام فرهنگی- اجتماعی؛ خط‌مشی‌گذاری فرهنگی؛ عقلانیت؛ نظریه‌پردازی داده‌بنیاد




۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۶ دی ۹۷ ، ۲۰:۰۵
مهدی عبدالحمید

چکیده

تقریرهای متفاوتی از مدیریت اسلامی، به عنوان جلوه ای از تولید علم دینی شده است. مدیریت اسلامی ترکیبی از مدیریت (به عنوان علم) و اسلام (به عنوان دین) را شکل می دهد که هر کدام، پشتوانه ای به وسعت یک کتابخانه از موضوعات و نظریه ها دارند. در این مقاله تلاش شده است از دیدگاهی نو، پنجره ای جدید به موضوع رابطه اسلام و مدیریت پرداخته شود. در این دیدگاه، گزاره های دین و علم، از لحاظ کشفی و اعتباری بودن مورد بررسی قرار می گیرد و سپس چگونگی ارتباط آنها تبیین می شود. نتیجه اینکه در حوزه گزاره های کشفی، دستاوردهای یقینی بشری و دستاوردهای دینی تعارضی ندارد. عقل خود یکی از منابع دین است و آنچه عقل بدان می رسد، دینی است. از سوی دیگر، از آنجا که وحی، دانشی یقینی است بر دستاوردهای عقلی بشری – که خطا در آن راه دارد- سلطه دارد. در حوزه گزاره های اعتباری، اخلاق و فقه (گزاره‌های اعتباری دین) به عنوان قانون ِرفتار و اقدام فردی و اجتماعی بر گزاره‌های اعتباری دانش مدیریت و یک مدیر حاکم است. چارچوب گزاره های اعتباری اسلام منطقه موجه‌ی را شکل می دهد که مدیر می تواند در آن منطقه مسیرهای متفاوتی را برگزیند. بهینگی گزاره اعتبار شده، بر‌آمده از سایر متغیّرهایی است که مدیر در پردازش خود برای تدوین گزاره اعتباری در نظر می گیرد. نتیجه این دیدگاه آن است که مدیریت اسلامی، مدیریتی مبتنی بر حقیقت (گزاره های کشفی اسلام) و در چارچوب شریعت (گزاره های اعتباری اسلام) است.


  دریافت (دانلود): تبیین ارتباط میان گزاره‌های اسلام ‌و گزاره‌های مدیریت



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ شهریور ۹۷ ، ۱۲:۴۶
مهدی عبدالحمید

چکیده

با تغییر رویکرد دولت‌ها از تصدی‌گری به تنظیم‌گری و اِعمال حاکمیت ملی برای تنظیم فعالیت‌ها در عرصه‌های گوناگون، نقش نهادهای تنظیم‌گر بسیار برجسته شده است. گرچه در عرصه‌هایی مانند رسانه به‌ویژه رسانه‌های نوین، دنیا با استفاده از ظرفیت‌های مردمی و بخش خصوصی، از این مرحله نیز گذر کرده و وارد عرصۀ تدبیرگری شده که همان حکمرانی رسانه است، همچنان نقش نهادهای تنظیم‌گر برای اِعمال حاکمیت ملی شایان توجه است. با ظهور پدیدۀ همگرایی و کمرنگ‌شدن مرزهای حوزه‌های رسانه‌ای، مخابراتی و فناوری اطلاعات، رویکردهای گوناگونی برای نهادهای تنظیم‌گر لحاظ شده است. در این مقاله تلاش شده است ضمن مرور ادبیات نظری و الگوهای گوناگون نهاد تنظیم‌گر، با استفاده از روش تصمیم‌گیری پابرجا، برای فضای رسانه‌های صوتی ـ تصویری نوین در کشور الگویی مناسب ارائه شود. داده‌های مورد نیاز برای تحلیل، از طریق هیئتی از خبرگان و نمایندگان رسانه‌های صوتی ـ تصویری ذی‌نفع گردآوری شده است. نتایج تحلیل‌ها نشان می‌دهد که با توجه به آیندۀ رسانه‌های صوتی ـ تصویری در کشورمان، الگوی نهاد تنظیم‌گر همگرا و مستقل از بازیگران موجود، با لحاظ کردن جداسازی خط‌مشی‌گذاری و مقررات‌گذاری از یکدیگر و مشارکت مردم در تنظیم‌گری، الگویی مناسب و پایدار است.

 

واژگان کلیدی: رسانه های صوتی- تصویری، نظریه نهادگرایی، نهاد تنظیم گر، تصمیم گیری پابرجا


دریافت (دانلود): ارائۀ الگویی برای نهاد تنظیم گر رسانه های نوین صوتی تصویری بر پایۀ روش تصمیم گیری پابرجا


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ خرداد ۹۷ ، ۱۴:۵۶
مهدی عبدالحمید

مقدمه نویسندگان

از آغاز پیدایش جوامع انسانی، موضوع حکمرانی با فراز و نشیب، محل بحث و بررسی بوده است؛ گاه حکومت را در قامت شرّ لازم تصویر کرده و گاه آن را فرشتۀ نجات انسان‌ها معرفی می‌کردند. آن‌چه در سال‌های اخیر، نظریه‌پردازان تا حدودی بر آن متّفق شدهاند، ارتقاء و اعتلاء حکومت است، نه تضعیف و حذف آن. مدیریت دولتی نوین که تمام همّت خود را مصروف واگذاری امور به دستان نامرئی بازار و تضعیف حکومت کرده بود، در عرصۀ نظر و عمل با شکست مواجه گردید و رویکردهای نوینی هم‌چون بازآفرینی دولت، خدمات عمومی نوین و ... شکل گرفت که اصالت دولت و حکومت را پذیرفته و در راستای اصلاح و بهبود دولت گام برداشتند.

بر این اساس، جوامع علمی در راستای کمک به ارتقاء دانش و عمل حکمرانی، به سمت تأسیس مراکز علمی متمرکز بر مسائل و موضوعات حکمرانی رفتند که از آن‌ها با عنوان دانشکدة‌ حکومت یاد می‌شود. دانشکدة‌ حکومت یا دانشکدة حکمرانی اصطلاحی است که برای دانشکده‌ها و اندیشکدههایی به کار می‌رود که در حوزة امور عمومی، امور بین‌الملل و خط‌مشی عمومی فعالیت می‌کنند. دانشکده‌های حکمرانی به‌عنوان یکی از مهمترین بازیگران عرصة خط‌مشی‌گذاری عمومی، به سلامت خط‌مشی‌ها در تدوین، اجرا و ارزشیابی کمک کرده و زمینه‌ساز دستورکارگذاری خط‌مشی‌های سالم در نظام خط‌مشی‌گذاری هدف می‌شوند.

دانلود بخشی از کتاب دانشکده حکمرانی

برای تهیه کتاب با شماره تلفن 66974328 تماس حاصل فرمایید

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ ارديبهشت ۹۷ ، ۱۴:۲۶
مهدی عبدالحمید
چکیده
هدف این پژوهش ترسیم نقشه علم اداره امور عمومی (مدیریت دولتی) است. با توجه به ویژگی اکتشافی پژوهش و تک متغیره بودن آن، این پژوهش فاقد فرضیه و سؤال اصلی پژوهش این است که: "طراحی و تدوین نقشه جامع علمی دانش مدیرت دولتی بر اساس مقالات علمی و مرتبط درمؤسسه اطلاعات علمیISI، طی سال‌های 2000 تا2010 چگونه امکان‌پذیر است؟" برای پاسخ‌گویی به این پرسش، نخست وضعیت مقالات موجود در مؤسسه اطلاعات علمی ISI در رابطه با اداره امور عمومی (مدیریت دولتی) مورد بررسی قرار گرفت و نزدیک‌ترین حوزه‌ها نسبت به این رشته شناسایی و نقشه علم اداره امور عمومی (مدیریت دولتی) ترسیم شده است. نتایج پژوهش نشان داد، در قلمرو اداره امور عمومی (مدیریت دولتی) 223 حوزه موضوعی وجود دارد. پس از اعمال قاعده"پاره‌تو" تعداد این حوزه‌ها به 46 حوزه تقلیل یافت و با روش تحلیل خوشه‌ای، این 46 حوزه به 12 زیر حوزه تبدیل شد. بر اساس یافته‌های پژوهش، نزدیک‌ترین حوزه به رشته امور عمومی (مدیریت دولتی) حوزه "اقتصاد"، و دورترین حوزه نسبت به آن، حوزه "انسان‌شناسی" است. این پژوهش همچنین نشان‌دهنده‌ی تأثیر عوامل محیطی و شرایطی است که در این ده سال در رشته مدیریت دولتی تغییراتی را پدید آورده و بدین‌گونه سیر توسعه مقالات را تحت تأثیر قرار داده است. در پایان، پس از تجزیه و تحلیل نتایج به‌دست آمده، پیشنهادهایی جهت توسعه معنادار و بومی این رشته در کشور ارایه شده است.

واژگان کلیدی: اداره امور عمومی (مدیریت دولتی)؛ تحلیل استنادی؛ علم سنجی؛ مدیریت دولتی نوین؛ نقشه علم



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ فروردين ۹۷ ، ۱۰:۰۸
مهدی عبدالحمید
چکیده

تدقیق و تبیین نظری فضای واقعی خط‎مشی‌گذاری کشور، به‎خصوص مشاجره‌های خط‎مشی، موضوعی است که کمتر در پژوهش‎ها بدان پرداخته می‎شود. یکی از خط‎مشی‌هایی که در کشور ما محل اختلاف، فراز و فرودهای متعدد و مشاجره‌های طولانی واقع شده است، خط‎مشی خودکفایی است. خط‎مشی‌ای که برون‎دادهای متعددی (از جشن خودکفایی تا رتبه‌های برتر وارداتی) را به خود دیده است. پژوهش پیش رو با هدف تبیین ریشه‌های مشاجرۀ خط‎مشی و در جهت بازفهم مدل رین و شون در یک مطالعۀ داخلی نگارش شده است. در این خصوص، تمام گفت‎وگوها، مطلب‎ها و نقد و نظرهای موجود در زمینۀ خط‎مشی خودکفایی احصا شده و در نهایت به تحلیل محتوای حجم عظیمی از اسناد (1398 سند) پرداخته شد تا ریشه‌های مشاجره در این خط‎مشی را تبیین کند. این پژوهش بر اساس مدل مختار، بررسی موشکافانه‎ای روی سه دلیل رویکرد علمی، تضاد منافع و ساختار ذهنی خط‎مشی‌گذاران برای تبیین مشاجرۀ خط‎مشی انجام می‎دهد و با مطالعۀ تجربه‎های جهانی و نمونه‌های داخلی در خصوص مشاجرۀ خط‎مشی، به تشریح هریک و سنجش کارآمدی این رویکردها، همراه با آسیب‎شناسی آن می‎پردازد.


واژگان کلیدی: خط مشی پژوهی؛ خط مشی خودکفایی؛ خودکفایی؛ ساختارذهنی خط مشی گذاران؛ مشاجرۀ خط مشی

دریافت (دانلود): نوع‎شناسی ریشه‎های مشاجرۀ خط‎مشی در کشور (مطالعۀ موردی: خط‎مشی خودکفایی)



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ فروردين ۹۷ ، ۰۲:۵۱
مهدی عبدالحمید

طی سال‌های اخیر به‌منظور مطالعۀ تخصصی مسائل حکومتی و ارائۀ راه‌حل در کشورهای مختلف، دانشکده‌های حکمرانی رواج یافته‌اند. پژوهش حاضر با فهم ضرورت شکل‎گیری این دانشکده‌‌ها در کشور، درصدد بررسی تطبیقی دانشکده‌های حکمرانی منتخب و استخراج خرده‎نظام‌‌های این دانشکده‌هاست. روش‎های داده‌یابی، کتابخانه‌ای و روش داده‌کاوی، تحلیل محتوا بوده و اعتباریابی نتایج از طریق تأیید خبرگان انجام گرفته است. طبق نتایج پژوهش، خرده‎نظام‌ها و فعالیت‌های دانشکدۀ‌ حکمرانی در قالب دو دستۀ‌ فعالیت‌های اصلی و حمایتی شناسایی شدند. مقوله‌های اصلی شامل چهار مقولۀ نظام آموزشی، نظام پژوهشی، نظام تربیتی و نظام دستور کارگزاری بوده و گفتمان‌سازی و شبکه‌سازی در قالب 39 مقولۀ فرعی فرایندهای اصلی دانشکده‌های حکمرانی است. فرایندهای حمایتی و پشتیبانی دانشکده‌های حکمرانی نیز در قالب چهار مقولۀ اصلی معماری و ساخت فیزیکی دانشکده، ساخت اجتماعی و الگوی اداره، نظام تأمین مالی و بودجه، نظام حمایت‌های مالی و پشتیبانی تحصیلی با 28 مقولۀ فرعی احصا شد.


واژگان کلیدی: اداره امور دولت؛ حکومت؛ خط مشی پژوهی؛ دانشکده حکمرانی


دریافت (دانلود): کشف واستخراج مؤلفه ها و خرده نظام های دانشکده حکمرانی از طریق کاربست مطالعه تطبیقی دانشکده های حکمرانی منتخب‎

دانلود از سایت فصلنامه مدیریت دولتی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ بهمن ۹۶ ، ۱۶:۲۲
مهدی عبدالحمید

فهم آینده و سخن از چیستی و چگونگی آن همواره مسأله انسانها بوده است، چه در گذشته، چه در حال! البته گویا فراغت از نان، قرابتی با آن اندیشی (دوراندیشی) داشته است...در هر صورت آنچه که پیداست بشر یا از سر کنجکاوی و یا از سر منفعت همواره در جستجوی آینده بوده است. این شعور متعارف، اکنون برای تبدیل شدن به دانشی منسجم در تلاش است که آن را آینده پژوهی نامیده اند. یکی از مباحثی که اکنون در علم اثبات شده است، عدم قابلیت انفکاک ارزش از واقعیت است؛ این مقاله با امعان نظر به این موضوع و نقش بی بدیل ارزش ها در شکل گیری علم و دانش، به تحقیق و تفحص از پیش فرض های دانش آینده پژوهی پرداخته است و به نظر توانسته است، حداقل در بعد گردآوری و بررسی ادبیات موضوع در حوزه پیش فرض های دانش آینده پژوهی گام مهمی بردارد. مطالعه مقاله حاضر را برای کسانی که با عمق بیشتری به آینده و مطالعات آینده می نگرند پیشنهاد می کنم.


چکیده

طی دهه‌های گذشته، شماری از اندیشمندان فعال در آینده‌پژوهی، مجموعه فرض‌ها (پیش‌فرض‌ها) یا اصول موضوعه‌ای را برای این رشته پیشنهاد کرده‌اند که هسته اصلی چارچوب شناختی- هنجاری رشته را تبیین می‌کند. کفایت این مجموعه گزاره‌ها برای شکل‌دهی به چارچوب فکری آینده‌پژوهی، نیازمند مطالعه موشکافانه و تأملاتی راهبردی و انتقادی است. از این‌رو، ارزیابی ساختاری و محتوایی این گزاره‌های راهبردی از منظر برخی فعالان آینده‌پژوهی و مؤلفان این نوشتار، در دستور کار قرار گرفته که نتایج آن نشانگر نقص و کمبود اساسی در این گزاره‌ها است. برای ارتقای پیش‌فرض‌های ارائه شده، دو راه کلی وجود دارد؛ اصلاح مجموعه پیش‌فرض‌های موجود یا تدوین مجموعه‌ای نو. هر دو راهکار، نیازمند توجه راهبردی و دقیق به مفاهیم مطرح‌شده در پیش‌فرض‌های آینده‌پژوهی رایج هستند. از این‌رو، در پژوهش کنونی، فهرستی تجمیع‌شده از مفاهیم مطرح در پیش‌فرض‌های آینده‌پژوهی رایج، ارائه شده است. نگاهی گذرا به مفاهیمِ جزئی‌ترِ مطروحه در آثار مطالعه‌شده، به‌ویژه در دسته مفهومی مرتبط با کنشگران، غلبه انسان‌محوری بر چارچوب فکری آینده‌پژوهی رایج، آشکار می‌شود. در این فضای مفهومی، به‌هیچ‌وجه به اراده خدا و نقش‌آفرینی فرستادگان او در تاریخ بشر و آینده‌اش، اعتنا نشده است. پس می‌توان نتیجه گرفت که بهره‌گیری از مفاهیم مرتبط با اراده خدا در تدوین پیش‌فرض‌ها یا اصول موضوعه‌ آینده‌پژوهی، نوآوری تأثیرگذاری برای اندیشمندان موحد و به‌ویژه مسلمان به شمار می‌آید.


واژگان کلیدی: آینده پژوهی، چارچوب شناختی-هجاری، اصول موضوعه، پیش فرض های کلیدی، انسان محوری


 دریافت (دانلود): تحلیلی انتقادی و راهبردی بر پیش‌فرض‌های مدون دانش آینده‌پژوهی


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ بهمن ۹۶ ، ۲۱:۲۴
مهدی عبدالحمید