در نظریه های سازمان و مدیریت، همواره عقلانیت و منطق عقلی مورد بررسی، مداقه نظر و تاکید قرار گرفته است. با نگاهی به نظریه های سازمان در می یابیم که این نظریه ها بر بنیانی نهاده شده اند که عملی و مفید فایده بودن از ارکان اصلی و اساسی آنها به شمار می رود. واژه عقلایی و مفهوم عقلانیت همواره در مرکز توجه بحث های سازمان و مدیریت قرار دارد و عقلانیت را می توان مبنا و اساس سازمان ها قلمداد نمود. امروزه با توجه به تغییرات و تحولات شدیدی که وجود دارد. سازمان ها جهت حفظ بقا و ادامه حیات خود می بایست رفتار عقلایی را مورد توجه قرار می دهند. بنابراین، در این مقاله تلاش شده است یا ارائه مفاهیمی از عقلانیت و انواع آن از جمله عقلانیت ابزاری و جوهری، به نقش و جایگاه عقلانیت در نظریه های سازمانی پرداخته شود و سپس با توجه به مبانی نظری مورد مطالعه، مدل مفهومی ارائه خواهد شد.