مدیران عصر ظهور

خط مشی گذاری و مدیریت اسلامی

خط مشی گذاری و مدیریت اسلامی

آخرین مطالب
آخرین نظرات
پیوندها
چکیده
هدف این پژوهش ترسیم نقشه علم اداره امور عمومی (مدیریت دولتی) است. با توجه به ویژگی اکتشافی پژوهش و تک متغیره بودن آن، این پژوهش فاقد فرضیه و سؤال اصلی پژوهش این است که: "طراحی و تدوین نقشه جامع علمی دانش مدیرت دولتی بر اساس مقالات علمی و مرتبط درمؤسسه اطلاعات علمیISI، طی سال‌های 2000 تا2010 چگونه امکان‌پذیر است؟" برای پاسخ‌گویی به این پرسش، نخست وضعیت مقالات موجود در مؤسسه اطلاعات علمی ISI در رابطه با اداره امور عمومی (مدیریت دولتی) مورد بررسی قرار گرفت و نزدیک‌ترین حوزه‌ها نسبت به این رشته شناسایی و نقشه علم اداره امور عمومی (مدیریت دولتی) ترسیم شده است. نتایج پژوهش نشان داد، در قلمرو اداره امور عمومی (مدیریت دولتی) 223 حوزه موضوعی وجود دارد. پس از اعمال قاعده"پاره‌تو" تعداد این حوزه‌ها به 46 حوزه تقلیل یافت و با روش تحلیل خوشه‌ای، این 46 حوزه به 12 زیر حوزه تبدیل شد. بر اساس یافته‌های پژوهش، نزدیک‌ترین حوزه به رشته امور عمومی (مدیریت دولتی) حوزه "اقتصاد"، و دورترین حوزه نسبت به آن، حوزه "انسان‌شناسی" است. این پژوهش همچنین نشان‌دهنده‌ی تأثیر عوامل محیطی و شرایطی است که در این ده سال در رشته مدیریت دولتی تغییراتی را پدید آورده و بدین‌گونه سیر توسعه مقالات را تحت تأثیر قرار داده است. در پایان، پس از تجزیه و تحلیل نتایج به‌دست آمده، پیشنهادهایی جهت توسعه معنادار و بومی این رشته در کشور ارایه شده است.

واژگان کلیدی: اداره امور عمومی (مدیریت دولتی)؛ تحلیل استنادی؛ علم سنجی؛ مدیریت دولتی نوین؛ نقشه علم



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ فروردين ۹۷ ، ۱۰:۰۸
مهدی عبدالحمید
چکیده

تدقیق و تبیین نظری فضای واقعی خط‎مشی‌گذاری کشور، به‎خصوص مشاجره‌های خط‎مشی، موضوعی است که کمتر در پژوهش‎ها بدان پرداخته می‎شود. یکی از خط‎مشی‌هایی که در کشور ما محل اختلاف، فراز و فرودهای متعدد و مشاجره‌های طولانی واقع شده است، خط‎مشی خودکفایی است. خط‎مشی‌ای که برون‎دادهای متعددی (از جشن خودکفایی تا رتبه‌های برتر وارداتی) را به خود دیده است. پژوهش پیش رو با هدف تبیین ریشه‌های مشاجرۀ خط‎مشی و در جهت بازفهم مدل رین و شون در یک مطالعۀ داخلی نگارش شده است. در این خصوص، تمام گفت‎وگوها، مطلب‎ها و نقد و نظرهای موجود در زمینۀ خط‎مشی خودکفایی احصا شده و در نهایت به تحلیل محتوای حجم عظیمی از اسناد (1398 سند) پرداخته شد تا ریشه‌های مشاجره در این خط‎مشی را تبیین کند. این پژوهش بر اساس مدل مختار، بررسی موشکافانه‎ای روی سه دلیل رویکرد علمی، تضاد منافع و ساختار ذهنی خط‎مشی‌گذاران برای تبیین مشاجرۀ خط‎مشی انجام می‎دهد و با مطالعۀ تجربه‎های جهانی و نمونه‌های داخلی در خصوص مشاجرۀ خط‎مشی، به تشریح هریک و سنجش کارآمدی این رویکردها، همراه با آسیب‎شناسی آن می‎پردازد.


واژگان کلیدی: خط مشی پژوهی؛ خط مشی خودکفایی؛ خودکفایی؛ ساختارذهنی خط مشی گذاران؛ مشاجرۀ خط مشی

دریافت (دانلود): نوع‎شناسی ریشه‎های مشاجرۀ خط‎مشی در کشور (مطالعۀ موردی: خط‎مشی خودکفایی)



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ فروردين ۹۷ ، ۰۲:۵۱
مهدی عبدالحمید

طی سال‌های اخیر به‌منظور مطالعۀ تخصصی مسائل حکومتی و ارائۀ راه‌حل در کشورهای مختلف، دانشکده‌های حکمرانی رواج یافته‌اند. پژوهش حاضر با فهم ضرورت شکل‎گیری این دانشکده‌‌ها در کشور، درصدد بررسی تطبیقی دانشکده‌های حکمرانی منتخب و استخراج خرده‎نظام‌‌های این دانشکده‌هاست. روش‎های داده‌یابی، کتابخانه‌ای و روش داده‌کاوی، تحلیل محتوا بوده و اعتباریابی نتایج از طریق تأیید خبرگان انجام گرفته است. طبق نتایج پژوهش، خرده‎نظام‌ها و فعالیت‌های دانشکدۀ‌ حکمرانی در قالب دو دستۀ‌ فعالیت‌های اصلی و حمایتی شناسایی شدند. مقوله‌های اصلی شامل چهار مقولۀ نظام آموزشی، نظام پژوهشی، نظام تربیتی و نظام دستور کارگزاری بوده و گفتمان‌سازی و شبکه‌سازی در قالب 39 مقولۀ فرعی فرایندهای اصلی دانشکده‌های حکمرانی است. فرایندهای حمایتی و پشتیبانی دانشکده‌های حکمرانی نیز در قالب چهار مقولۀ اصلی معماری و ساخت فیزیکی دانشکده، ساخت اجتماعی و الگوی اداره، نظام تأمین مالی و بودجه، نظام حمایت‌های مالی و پشتیبانی تحصیلی با 28 مقولۀ فرعی احصا شد.


واژگان کلیدی: اداره امور دولت؛ حکومت؛ خط مشی پژوهی؛ دانشکده حکمرانی


دریافت (دانلود): کشف واستخراج مؤلفه ها و خرده نظام های دانشکده حکمرانی از طریق کاربست مطالعه تطبیقی دانشکده های حکمرانی منتخب‎

دانلود از سایت فصلنامه مدیریت دولتی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ بهمن ۹۶ ، ۱۶:۲۲
مهدی عبدالحمید

فهم آینده و سخن از چیستی و چگونگی آن همواره مسأله انسانها بوده است، چه در گذشته، چه در حال! البته گویا فراغت از نان، قرابتی با آن اندیشی (دوراندیشی) داشته است...در هر صورت آنچه که پیداست بشر یا از سر کنجکاوی و یا از سر منفعت همواره در جستجوی آینده بوده است. این شعور متعارف، اکنون برای تبدیل شدن به دانشی منسجم در تلاش است که آن را آینده پژوهی نامیده اند. یکی از مباحثی که اکنون در علم اثبات شده است، عدم قابلیت انفکاک ارزش از واقعیت است؛ این مقاله با امعان نظر به این موضوع و نقش بی بدیل ارزش ها در شکل گیری علم و دانش، به تحقیق و تفحص از پیش فرض های دانش آینده پژوهی پرداخته است و به نظر توانسته است، حداقل در بعد گردآوری و بررسی ادبیات موضوع در حوزه پیش فرض های دانش آینده پژوهی گام مهمی بردارد. مطالعه مقاله حاضر را برای کسانی که با عمق بیشتری به آینده و مطالعات آینده می نگرند پیشنهاد می کنم.


چکیده

طی دهه‌های گذشته، شماری از اندیشمندان فعال در آینده‌پژوهی، مجموعه فرض‌ها (پیش‌فرض‌ها) یا اصول موضوعه‌ای را برای این رشته پیشنهاد کرده‌اند که هسته اصلی چارچوب شناختی- هنجاری رشته را تبیین می‌کند. کفایت این مجموعه گزاره‌ها برای شکل‌دهی به چارچوب فکری آینده‌پژوهی، نیازمند مطالعه موشکافانه و تأملاتی راهبردی و انتقادی است. از این‌رو، ارزیابی ساختاری و محتوایی این گزاره‌های راهبردی از منظر برخی فعالان آینده‌پژوهی و مؤلفان این نوشتار، در دستور کار قرار گرفته که نتایج آن نشانگر نقص و کمبود اساسی در این گزاره‌ها است. برای ارتقای پیش‌فرض‌های ارائه شده، دو راه کلی وجود دارد؛ اصلاح مجموعه پیش‌فرض‌های موجود یا تدوین مجموعه‌ای نو. هر دو راهکار، نیازمند توجه راهبردی و دقیق به مفاهیم مطرح‌شده در پیش‌فرض‌های آینده‌پژوهی رایج هستند. از این‌رو، در پژوهش کنونی، فهرستی تجمیع‌شده از مفاهیم مطرح در پیش‌فرض‌های آینده‌پژوهی رایج، ارائه شده است. نگاهی گذرا به مفاهیمِ جزئی‌ترِ مطروحه در آثار مطالعه‌شده، به‌ویژه در دسته مفهومی مرتبط با کنشگران، غلبه انسان‌محوری بر چارچوب فکری آینده‌پژوهی رایج، آشکار می‌شود. در این فضای مفهومی، به‌هیچ‌وجه به اراده خدا و نقش‌آفرینی فرستادگان او در تاریخ بشر و آینده‌اش، اعتنا نشده است. پس می‌توان نتیجه گرفت که بهره‌گیری از مفاهیم مرتبط با اراده خدا در تدوین پیش‌فرض‌ها یا اصول موضوعه‌ آینده‌پژوهی، نوآوری تأثیرگذاری برای اندیشمندان موحد و به‌ویژه مسلمان به شمار می‌آید.


واژگان کلیدی: آینده پژوهی، چارچوب شناختی-هجاری، اصول موضوعه، پیش فرض های کلیدی، انسان محوری


 دریافت (دانلود): تحلیلی انتقادی و راهبردی بر پیش‌فرض‌های مدون دانش آینده‌پژوهی


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ بهمن ۹۶ ، ۲۱:۲۴
مهدی عبدالحمید

چکیده

فرآیند رشد جامعه اسلامی از طریق امتحانات و ابتلائات رخ می‌دهد. در این ابتلائات مسلمانان باید جایگاه خود را دانسته، وظیفه‌ی خود را در هر وضعیت به‌درستی تشخیص دهند و درست عمل کنند تا حکومت اسلامی حفظ شود و آن‌ها نیز رشد پیدا کنند. سوره‌ی حجرات نیز در بیان یک حادثه‌ای است که در زمان رسول اکرم اتفاق افتاده است و مؤمنان اگر اوامر الهی را به‌درستی انجام دهند حکومت اسلامی قوی‌تر می‌شود و مسلمانان نیز رشد می‌یابند. در این پژوهش با بهره‌گیری از راهبرد تدبر سوره محور و بر اساس روش موضوعی، فرآیند رشد در جامعه اسلامی در امتحانات و ابتلائات توصیف می‌شود. در نتیجه گیری مشخص می‌شود که در این سوره بحث بر سر سه نوع تعاملی است که انحراف در این سه تعامل سبب شده بود که انحراف و بحران در جامعه به وجود بیاید در نتیجه سوره‌ی مبارکه به‌مثابه یک راه‌کار عملی وارد می‌شود و با تصحیح این سه تعامل، ریشه‌ی بحران‌ها را قطع می‌کند.


واژگان کلیدی: حاکم اسلامی، امتحانات الهی، سعادت،  وحدت، نظام تعاملات، حکومت اسلامی، تدبر سوره محور


دریافت (دانلود): استخراج فرآیند رشد جامعه اسلامی با تأکید بر سوره حجرات


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ مرداد ۹۶ ، ۱۵:۰۰
مهدی عبدالحمید

چکیده

پژوهش حاضر، با هدف ارائه‌ی برنامهی آموزشی هوشمند کارشناسی ارشد ناپیوسته‌ی خط‌مشی‌ عمومی در ایران شکل‌گرفته و در بستر رویکرد تطبیقی رشد کرده است. جهت دستیابی به این هدف، پژوهشگران به دلیل خاستگاه رشته‌ی خط‌مشی عمومی، رویکرد تطبیقی را برگزیده و مراحل داده‌یابی، داده‌کاوی و اعتباریابی را پیموده‌اند. در مرحله‌ی داده‌یابی، در قالب روش کتابخانه‌ای و روش نمونه‌گیری هدفمند، برنامه‌ی درسی کارشناسی ارشد خط‌مشی عمومی 15 دانشگاه معتبر جهان را شناسایی و مورد بررسی قرار دادند. در مرحله‌ی داده‌کاوی، از طریق کاربست الگوی بردی و در قالب گروه کانونی، اطلاعات جمع‌آوری‌شده، بررسی و تحلیل گردید و در مرحله‌ی اعتباریابی نتایج به 5 نفر از خبرگان منتخب از طریق روش نمونه‌گیری گلوله برفی در قالب روش دلفی ارائه شده و مورد تأیید قرار گرفت. یافته‌های پژوهش، در قالب اهداف، تعداد واحد درسی، محور اصلی برنامه‌ی آموزشی و سرفصل عناوین دروس ارائه شده در دوره‌های خط‌مشی عمومی، جای‌گذاری و تحلیل گردید. یافته‌ها حاکی از این است که اکثریت دانشگاه‌ها در دوره‌ی کارشناسی ارشد خط‌مشی عمومی، به‌صورت میانگین بین 28 تا 32 واحد درسی در قالب رویکرد میان‌رشته‌ای، حل مسئله‌ی کاربردی و عملیاتی همراه با یادگیری تئوری‌های نظری و مبنایی ارائه می‌دهند. هم‌چنین یافته‌ها نشان‌دهنده‌ی تفوّق روش‌های کمّی بر روش‌های کیفی در دوره‌های ارائه شده است. درنهایت، برنامه‌ی آموزشی هوشمند خط‌مشی عمومی دوره‌ی کارشناسی ارشد ناپیوسته با ابعاد مبانی خط‌مشی، خط‌مشی‌پژوهی، روش تحقیق، خط‌مشی عمومی و اداره‌ی امور عمومی، مباحث منتخب و پایان‌نامه در 32 واحد درسی ارائه گردید.

 

واژگان کلیدی: برنامه‌ی آموزشی هوشمند، دانشگاه، مطالعه‌ی تطبیقی، رشته‌ی خط‌مشی عمومی، کارشناسی ارشد ناپیوسته.


دریافت (دانلود): ارائه‌ی برنامه ی آموزشی هوشمند رشته‌ی خط‌مشی عمومی از طریق کاربست مطالعه‌ی تطبیقی دانشگاه‌های مطرح جهان


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ تیر ۹۶ ، ۱۷:۰۶
مهدی عبدالحمید

چکیده: توسعه در تمام مراحل تهیه چشم‌انداز و راهبرد و پیاده‌سازی نیازمند برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری و مدیریت است. نشان می‌دهیم که تقسیم‌کار و تخصصی‌شدن علوم در کنار برخی فلسفه‌ها، نفوذ تهدیدآمیز تکنوکراسی در سیاست‌گذاری‌ها را در بر دارد؛ تکنوکراسی در نهایت باعث می‌شود توسعه در جهت رفاه عموم مردم شکل نگیرد. به همین دلیل برای توسعه و پیشرفتِ مناسب و بومی نیازمند نهادها و رویکردها و زمینه‌های فلسفی هستیم که بستر مناسبی برای امکان نقد و اصلاح سیاست‌گذاری‌ها فراهم کند.




مقاله فوق را نوشتاری قابل تامل و همراستا با دغدغه هایم در خصوص عدم امکان تولید علم حقیقی و تکنولوژی کارآمد در محیط های بوروکراتیک و سلسله مراتبی یافتم؛ البته بوروکراسی در محیطهای علمی، جنسی نرم و در سایه داشته و لذا از پاسخ گویی در این خصوص گریزان است. یکی از ضعفهای کسانی که در این راستا سخن می گویند، عدم ارائه راهکارهای عینی و ملموس جهت برون رفت از این وضعیت است.

مقاله فوق را هر چند نقدهایی از جمله ضعف فوق الذکر بدان وارد است، به کسانی که به دوگانگی و عدم تلازم دانشگاه بوروکراتیک و علم حقیقی و تکنولوژی کارآمد می اندیشند در طریق اندیشه ورزی شان توصیه می کنم.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ دی ۹۵ ، ۰۱:۰۹
مهدی عبدالحمید

بوروکراسی و صدا وسیما

در هفته‌های اخیر، مطالب بسیاری در خصوص چرایی تغییر و تحولات در سازمان صدا و سیما نوشته شده و هر کس از زاویه‌ی دید خود به این موضوع نگریسته و آن‌را تجزیه و تحلیل کرده است. اغلب مطالبی که در این خصوص نگاشته شد، رویکردی سیاسی داشته و جای مطلبی با رویکرد مدیریتی و سازمانی خالی است. نوشتار حاضر درصدد است از دیدگاه مدیریتی به این موضوع نگریسته و آن را تبیین نماید.

۲ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۹ خرداد ۹۵ ، ۱۰:۲۶
مهدی عبدالحمید

در نظریه های سازمان و مدیریت، همواره عقلانیت و منطق عقلی مورد بررسی، مداقه نظر و تاکید قرار گرفته است. با نگاهی به نظریه های سازمان در می یابیم که این نظریه ها بر بنیانی نهاده شده اند که عملی و مفید فایده بودن از ارکان اصلی و اساسی آنها به شمار می رود. واژه عقلایی و مفهوم عقلانیت همواره در مرکز توجه بحث های سازمان و مدیریت قرار دارد و عقلانیت را می توان مبنا و اساس سازمان ها قلمداد نمود. امروزه با توجه به تغییرات و تحولات شدیدی که وجود دارد. سازمان ها جهت حفظ بقا و ادامه حیات خود می بایست رفتار عقلایی را مورد توجه قرار می دهند. بنابراین، در این مقاله تلاش شده است یا ارائه مفاهیمی از عقلانیت و انواع آن از جمله عقلانیت ابزاری و جوهری، به نقش و جایگاه عقلانیت در نظریه های سازمانی پرداخته شود و سپس با توجه به مبانی نظری مورد مطالعه، مدل مفهومی ارائه خواهد شد.


دریافت (دانلود): تأملی بر مفهوم عقلانیت در سازمان


۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۳ خرداد ۹۵ ، ۱۵:۱۷
مهدی عبدالحمید

کتاب چالشهای مدیریت دولتی در ایران اثر استاد گرانقدر جناب آقای دکتر حسن دانایی فرد است که توسط انتشارات سمت منتشر شده است. این کتاب ضمن بیان کلیاتی از مدیریت دولتی، به بررسی چالشهای مدیریت در بخش دولتی نظام جمهوری اسلامی ایران پرداخته است و موردکاوی های قابل تاملی در عرصه مدیریت دولتی ایران ارائه کرده است.

چالش های مدیریت دولتی در ایران


دریافت (دانلود): خلاصه کتاب چالش های مدیریت دولتی در ایران



۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ دی ۹۴ ، ۱۶:۳۲
مهدی عبدالحمید